Op woensdag 27 november is prof. Jef Van den Broeck (1940) onverwacht overleden. Jef was samen met prof. Charles Vermeersch en prof. Louis Albrechts de bezieler van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV). Hij is een icoon van de jonge Vlaamse planningsgeschiedenis.
Jef Van den Broeck was ingenieur-architect, stedenbouwkundige en ruimtelijk planner. In het begin van zijn carrière werkte hij voor het interdisciplinaire onderzoeksbureau Mens en Ruimte (1960-1995) waar hij co-auteur was van het Schelde-Dijleplan (opgesteld samen met o.a. Bob Cools en Herman Baeyens). Het groene vingerconcept dat hierin ter sprake wordt gebracht heeft als planconcept sterk doorgewerkt in voorontwerp, ontwerp en definitieve gewestplannen. In die periode was hij ook internationaal actief.
Naast de opmaak van het RSV was Jef ook betrokken bij tal van studies, visies en (gemeentelijke) plannen. Vooral op de ontwikkeling van de stad Antwerpen en de Antwerpse regio heeft hij een grote invloed uitgeoefend. Zo lag hij mee aan de basis van belangrijke stadsvernieuwingsprojecten zoals het Eilandje, Nieuw-Zuid en de herinrichting van de kaaien.
Jef was een van de oprichters van Studiegroep Omgeving (nu Omgeving cvba) en adviseerde tal van Vlaamse gemeentebesturen in die hoedanigheid. Daarnaast was hij ook actief als docent aan het Hoger Architectuur Instituut van het Rijk, het Henri Vandevelde Instituut (Antwerpen) en aan de KU Leuven. Jef Van den Broeck was ook erg actief voor de internationale plannersorganisatie ISOCARP en als auteur. Hij heeft zonder meer een sterke invloed gehad op de theorie en praktijk van de Vlaamse ruimtelijke planning. Jef was erelid van de VRP.
‘Reflective practioner’
Professor Louis Albrechts heeft ongeveer 40 jaar in verschillende constellaties met Jef samengewerkt. ‘Ik heb daar altijd heel wat van opgestoken maar ook veel genoegen aan beleefd. Hij is een van de weinigen die het hele spectrum van schalen kon bespelen en open stond voor pragmatiek en reflectie. Hij was wat Schön noemde een ‘reflective practitioner’. Zijn overgang van een drukke praktijk naar een academische opdracht in Leuven is succesvol verlopen met het onderzoeksproject SP2SP als hoogtepunt. Hij heeft heel wat betekend voor Vlaanderen maar ook internationaal heeft hij zijn rol gespeeld. Waar hij aan begon, werd met volle goesting gedaan. Wat mij betreft een persoonlijk verlies en ik zal hem zeker missen maar niet vergeten.’
Ook collega prof. Jan Schreurs (KU LEuven) herinnert zich Jef als ‘een man uit één stuk, die steeds ten dienste stond om robuuste kaders te helpen maken waarbinnen velen een plaats konden vinden, een rol konden spelen, verantwoordelijkheid konden nemen.’
Mentor die het kompas voorhield
Voor Griet Celen, afdelingshoofd Landinrichting en Grondenbank van de Vlaamse Landmaatschappij, is Jef vooral een onvergetelijke leermeester geweest. ‘Als Jef ergens binnenstapte, voegde hij altijd een sprankel toe: een nieuw inzicht, nieuwe dynamiek, een nieuwe uitdaging. Als jonge planners die mee timmerden aan het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen, keken we enorm op naar hem. Hij was voor ons een grote mentor, diegene die ons het kompas voorhield, de lat hoog legde en ons altijd opnieuw deed geloven in de waarde en de kracht van een ambitieuze ruimtelijke planning. Hij kon dat doen met heldere en inspirerende verhalen waarvan je ook voelde dat ze gegrond waren in zijn jarenlange praktijkervaring. Ook al waren we jong, niet altijd even ervaren en af en toe wat onbesuisd, we kregen van hem immer en altijd 100% vertrouwen en zijn volle steun. Een groot man.’
Ook voor ruimtelijk planner Marc Martens was Jef een leermeester die een vriend is geworden. ‘Jef is er niet meer om ons te gidsen en liefdevol op het juiste spoor te houden.’, aldus Marc Martens.
De VRP wenst de echtgenote, zoon, dochters en kleinkinderen van Jef veel sterkte.
