Business as usual is onbetaalbaar
Uit een studie van het Departement Omgeving over de maatschappelijke kosten van urban sprawl blijkt dat een verdere versnippering van onze ruimte voor wonen en werken een peperduur, zo niet onbetaalbaar scenario wordt. De studie werd uitgevoerd door VITO in samenwerking met Common Ground en de VRP.
Het bebouwingspatroon in Vlaanderen is uitermate versnipperd en kent in de typische linten en verkavelingen zeer lage dichtheden. Daardoor is ook onze open ruimte uiteengerafeld en mist die de veerkracht om de klimaatuitdagingen het hoofd te bieden. Als we de verwachte bevolkingsgroei een plek willen geven en we doen dat op de manier zoals we nu bezig zijn – door verder te versnipperen en open ruimte aan te snijden – zullen de maatschappelijke kosten astronomisch hoog worden. De studie spitst toe op infrastructuur, mobiliteit en open ruimte. De berekeningen voor deze drie thema’s tonen een aanzienlijke jaarlijkse meerkost als we nu niet ageren tegen de versnippering en de consumptie van open ruimte. Als we daarentegen door strategische acties de versnippering kunnen terugdringen en daardoor meer open ruimte vrijwaren, ontstaan er baten in de vorm van uitgespaarde kosten.
Scenario’s
De studie simuleerde deze baten aan de hand van twee scenario’s: 1) een scenario met een terugdringing van de inname van open ruimte en 2) een ambitieuzer scenario met een teruggave van open ruimte (ontharding). Voor elk thema zien we de baten sterk stijgen naarmate we verlies en versnippering van open ruimte tegengaan. Daarnaast zal het terugdringen van sprawl ook andere voordelen opleveren zoals meer ruimte voor hernieuwbare energie en minder luchtvervuiling.
Niet mis te verstaan
De studie ging in op de drie bovenvermelde thema’s en had het niet over de winsten voor gezondheid of een rendabeler openbaar vervoer. Bijkomende analyses zouden de hoofdconclusie van de studie alleen maar versterken: hoe verspreider de bebouwing, hoe hoger de maatschappelijke kosten. De vaststelling dat we per jaar een miljard of meer maatschappelijke kosten kunnen besparen door zorgvuldiger om te springen met onze ruimte is onweerlegbaar. De oplossing ligt volgens de VRP in selectieve kernversterking. Niet elk dorp of gehucht hoeft te groeien of te verdichten, maar elk lokaal bestuur staat wel voor een transformatieopgave.
Hier kunt u het eindrapport lezen Bekijk hieronder het informatief filmpje dat het Departement Omgeving maakte over de problematiek van urban sprawl: